«Сэнс жыццю надаюць тыя каштоўнасці, на якіх яно грунтуецца». У чым сутнасць сістэмы работы Аляксея Кавалевіча

Педагагічнае крэда настаўніка фізікі гімназіі № 10 імя мітрапаліта Філарэта (Вахрамеева) Гродна Аляксея Валер’евіча Кавалевіча — “Вучыць дзяцей так, каб захацеў вучыцца кожны, разам ісці наперад і не спыняцца на дасягнутым”, паведамляе карэспандэнт “Настаўніцкай газеты”.

Кожны год, пачынаючы з 2009-га, навучэнцы Аляксея Кавалевіча дасягаюць значных поспехаў у алімпіядным руху. Настаўнік-трэнер падрыхтаваў 56 пераможцаў абласнога і 18 заключнага этапаў рэспубліканскай алімпіяды. Да таго ж ён перадае свой вопыт педагогам, метадыстам, праводзіць лекцыйныя і практычныя заняткі, майстар-класы для слухачоў курсаў павышэння кваліфікацыі Гродзенскага абласнога інстытута развіцця адукацыі.

У 2015, 2016 і 2019 гадах А.В.Кавалевіч станавіўся стыпендыятам спецыяльнага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь па падтрымцы таленавітай моладзі за высокія вынікі ў педагагічнай дзейнасці. Узнагароджаны граматай і Ганаровай граматай Міністэрства адукацыі. Атрымаў званне “Чалавек года Гродзеншчыны — 2016”.

Наш герой лічыць сябе шчаслівым чалавекам.

— Кім бы ні быў чалавек, перш за ўсё ён чыйсьці былы вучань, а гэта значыць, што на жыццё кожнага чалавека паўплывалі ў той ці іншай ступені настаўнікі. Іх ролю немагчыма пераацаніць. Яны як маяк, які асвятляе шлях, дапамагае рухацца наперад і заўсёды падтрымлівае. Дзякуючы ім, мы тыя, хто мы ёсць цяпер і кім станем у будучыні. Наш поспех — найвышэйшая ўзнагарода і падзяка для іх, — упэўнены Аляксей Валер’евіч.

Яго шлях да прафесіі пачаўся ў Правамастоўскай сярэдняй школе на Мастоўшчыне, дзе ён з лёгкасцю перамагаў у школьных алімпіядах па нямецкай мове, інфарматыцы, фізіцы і матэматыцы. З павагай успамінае свайго першага настаўніка Міхаіла Іванавіча Сяргея.

У свой час Аляксей Валер’евіч падаў дакументы ў абласны фізіка-матэматычны ліцэй, дзе таксама сустрэў цудоўных педагогаў. Сярод іх Мікалай Віктаравіч Мацецкі, Аляксандр Міхайлавіч Жарноў, Уладзімір Іванавіч Ражноўскі.

— Лёс падарыў мне шчаслівую магчымасць вучыцца ў таленавітых, улюбёных у сваю справу педагогаў. Сваю бязмежную павагу да настаўнікаў я праецырую на вучняў. Сам жа стаў педагогам дзякуючы Мікалаю Віктаравічу Мацецкаму. Менавіта ён здолеў прывіць цікавасць да фізікі 14-гадоваму хлопчыку, які пры­ехаў пакараць лепшую школу абласнога цэнтра. З вялікай удзячнасцю ўспамінаю словы свайго настаўніка: “Мала проста чытаць. Трэба разумець. Любіць фізіку ўсім сэрцам, усёй душой! На гэта здольны не кожны. Але які шчаслівы той, для каго рэшаная задача — гэта адкрыццё. А адкрыццё — гэта жыццё”. Такую жыццёвую ісціну майго настаўніка я перадаю сёння сваім вучням, — расказаў Аляксей Валер’евіч.

Любоў да фізікі ў сэрцы А.В.Кавалевіча захаваў Валерый Аляксандравіч ­Ліопа, прафесар Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы, дзе юнак прадоўжыў навучанне на фізіка-тэхнічным факультэце. Кожная лекцыя прафесара настолькі ўражвала студэнтаў, што заканчвалася апладысментамі. Ён жа прапанаваў Аляксею Кавалевічу паступіць у магістратуру, а потым стаў кіраўніком яго дысертацыі.

— Першыя навуковыя артыкулы, ­удзел у міжнародных канферэнцыях па тэарэтычнай фізіцы, разважанні аб навуцы — усё гэта стала часткай мяне і прадвызначыла маю паспяховасць як настаўніка. Мільёны людзей бачылі, як падаюць яблыкі, але толькі Ньютан вырашыў даведацца чаму. “Здзіўляйцеся! Знаходзьце адказы!” — гэтыя словы прафесара Ліопы сталі маім дэвізам па жыцці, а сёння ўжо і многіх маіх вучняў, — падзяліўся Аляксей Валер’евіч.

Малады чалавек не бачыў сябе ў тэарэтычнай фізіцы, яму падабалася педагогіка. Як ён прызнаецца, яму вельмі пашчасціла з першым працоўным месцам у Гродзенскай гарадской гімназіі імя А.І.Дубко. Яму, яшчэ пяцікурсніку, адразу даверылі выкладаць у фізіка-матэматычным класе.

— Ніколі не забуду свой першы ўрок і вучняў, — успамінае А.В.Кавалевіч. — Мы разам імкнуліся да новых ведаў і адкрыццяў, дзе я кожны дзень здаваў сур’ёзны экзамен на трыва­ласць маіх прафесійных і чалавечых якасцей. Я бачыў захапленне ў вачах вучняў на кожным уроку, і мой прафесійны азарт разгараўся. Упэўнены, што вучыць дзяцей трэба так, каб захацеў вучыцца кожны. Разам ісці наперад і не спыняцца на дасягнутым. Я вучу сваіх вучняў ісці ў нагу з часам, раблю ўсё, каб дастукацца да кожнага, паважаю ў кожным асобу.

Прыкладам педагога з вялікай літары для Аляксея Кавалевіча стала Ганна Міхайлаўна Дулуб, на той час дырэктар гімназіі. Малады фізік стараўся, як і Ганна Міхайлаўна, быць не толькі педагогам, але і сябрам для сваіх вучняў, чалавекам, які не толькі ву­чыць прадмету, але перадае жыццёвую муд­расць ад аднаго пакалення другому. Сваім вопытам з маладым педагогам заўсёды дзяліўся і Сяргей Фёдаравіч Загваздзін.

15 гадоў работы ў Гродзенскай гарадской гімназіі імя А.І.Дубко пакінулі добрыя ўражанні, далі магчымасць набыць вопыт, цудоўных калег, а таксама ўдзячных выпускнікоў. Але лёс звёў педагога з дырэктарам гімназіі № 10 імя мітрапаліта Філарэта (Вахрамеева) Гродна Аленай Андрэеўнай Зінчук, і Аляксей Валер’евіч лічыць іх знаёмства шчаслівым для сябе. Сёння ён з’яўляецца часткай дружнай педагагічнай сям’і гэтай гімназіі.

— Мы з Аленай Андрэеўнай убачылі адно ў адным аднадумцаў, — прызнаецца настаўнік. — Паспяховасць установы адукацыі, атмасфера ў ёй зале­жаць ад кіраўніка. Дзякуючы дырэктару гімназіі, у нас з калегамі добрыя адносіны, як у сям’і. Менавіта дзякуючы Алене Андрэеўне, я вырашыў прыняць ­удзел у конкурсе “Настаўнік года”. Удзячны за метадычную падтрымку намесніку дырэктара па вучэбнай рабоце Аліне Казіміраўне Жук, а таксама дырэктару ліцэя № 1 Гродна Ігару Сяргеевічу Маславу. Падрыхтоўка да конкурсу — гэта калектыўная праца, і ў нас склалася сапраўдная каманда. Сам жа конкурс стаў для мяне адкрыццём. Раскрыццё розных тэм, цікавыя адкрытыя ўрокі, знаёмства з вопытам калег… З конкурсам адкрыў для сябе і зусім іншую спецыфіку работы. Раней гэта былі алімпіяды, а цяпер прафесійнае майстэрства. Настаўнік павінен развівацца. Калі атрымаў перамогу на раённым этапе, у мяне з’явіўся азарт. Парадавала перамога на абласным этапе. Наступны крок — годна праявіць сябе на рэспубліцы, бо там кожны ўдзельнік — яркая асоба.

Аляксей Кавалевіч ганарыцца поспехамі сваіх вучняў. Яны нават вывелі і сфармулявалі формулу: “Аляксей Валер’евіч не “куе” алімпіяднікаў, ён ву­чыць сваіх навучэнцаў быць паспяховымі”.

Першым прызёрам на заключным этапе рэспубліканскай алімпіяды была Алена Гардынец. Потым штогод навучэнцы педагога атрымлівалі некалькі дыпломаў на розных этапах алімпіяды. А ў 2016 годзе Эрык Камлык заваяваў залаты медаль на 47-й Міжнароднай фізічнай алімпіядзе ў Швейцарыі.

— Эрык ішоў да свайго поспеху ў 7, 8, 9, 11 класах, і такі вынік быў упершыню дасягнуты ў Гродзенскай вобласці. Усё павінна было скласціся: ён — знайсці мяне і паверыць мне як настаўніку, а я — знайсці яго і не ўпусціць. Год за годам назапашваўся вопыт, я прафесійна рос і мяняўся разам з вучнямі, з’явіўся свой стыль падрыхтоўкі алімпіяднікаў. Зразумеў, што важны не столькі талент, колькі працаздольнасць, — расказ­вае настаўнік.

У чым жа сутнасць сістэмы работы Аляксея Кавалевіча? Ён дае школьнікам больш самастойнасці ў вывучэнні матэрыялу, магчымасць кожнаму працаваць у сваім рытме. Нехта больш глыбока валодае тэорыяй, у кагосьці лепш атрымліваюцца эксперыменты. Да кожнага педагог мае свой падыход, падтрымлівае моцныя бакі і развівае больш слабыя. Аляксей Валер’евіч упэўнены, што настаўнік павінен быць цікавы дзецям. І важна не толькі тое, што ты даносіш да іх, але і як хутка ты гэта робіш. Настаўніку час ад часу трэба мяняць свае падыходы, у тым ліку і да трэнерства.

— Сэнс жыццю надаюць тыя каштоўнасці, на якіх яно грунтуецца. Некаторыя каштоўнасці з цягам часу трансфармуюцца. Але ёсць непадуладныя часу, агульначалавечыя, вечныя ідэалы: гуманізм, ісціна, дабро, справядлівасць, сям’я. Для мяне і маіх вучняў зыходным пунктам у фарміраванні сістэмы каштоўнасцей стала патрэба быць паспяховым і пры гэтым жыць па сумленні, выбіраючы дастойныя шляхі. Паспяховасць я перадаў і вучням, якія ганарацца сваімі перамогамі на алімпіядах і конкурсах, 100-бальнымі сертыфікатамі на ЦТ. Галоўная перамога чалавека — гэта што­дзённая перамога над самім сабой! — падзяліўся Аляксей Валер’евіч.

Ва ўсіх пачынаннях Аляксей Кавалевіч адчувае падтрымку з боку сям’і, каханай жонкі Наталлі, таксама настаўніка. Ён шчаслівы муж і бацька траіх дзяцей. А яшчэ ганарыцца тым, што жыве ў цудоўнай краіне — Беларусі.

Ірына АНІКЕВІЧ

Источник: https://nastgaz.by/